GRAS heeft een raad van toezicht die doet, adviseert, prikkelt en inspireert

FRANK DE VRIES

Frank de Vries is jurist en was lange tijd actief in de Groninger politiek. Toen hij pas een paar jaar namens de PvdA in de gemeenteraad zat, kreeg hij de vraag of het wethouderschap niks voor hem was. Hij hapte toe en was tussen 2006 en 2012 wethouder, met onder meer de portefeuilles Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting, Wijkvernieuwing, Grondzaken en Monumenten.

Zeven jaar hield Frank zich bezig met de stad en haar inrichting. Hij verruilde daarna de politiek voor een rol als adviseur, om in 2017 nog een jaar waarnemend burgemeester van Ten Boer te worden. Op dit moment vult hij zijn dagen met diverse bestuurlijke taken. Hij houdt zich onder meer bezig met de ruimtelijke vernieuwing van zorgvastgoed in het aardbevingsgebied. Hij verveelt zich nooit, drukt hij ons op het hart.

PETER VEENSTRA

Peter Veenstra is landschapsarchitect en medeoprichter van LOLA Landscape Architects uit Rotterdam, een bureau met 36 medewerkers. Hij woont en werkt in de Randstad, maar woonde als kind drie jaar in Leeuwarden. Lachend zegt hij dat hij op die manier toch ‘een dunne link met het Noorden’ heeft.

LOLA ontwerpt en doet onderzoek in binnen- en buitenland, en werkt momenteel onder meer aan Feyenoord City en het ombouwen van de Bijlmerbajes. In Groningen maakte het bureau de leidraad voor de herinrichting van de binnenstad. Peter was verder adviseur ruimtelijke kwaliteit voor de Regio Groningen – Assen en is samen met Yttje Feddes curator van de Groninger klimaatadaptatiemanifestatie Act & Adapt. Zijn professionele connectie met het Noorden is zo inmiddels, al met al, behoorlijk sterk.

TITIA SIERTSEMA

Titia Siertsema is bedrijfseconoom, werkte lang in de energiesector, maar is vooral een bestuurder in hart en nieren. Eentje die van cijfers houdt, ze krijgt er naar eigen zeggen een goed gevoel van. Na haar studie in Groningen ging ze in de Randstad werken. Terwijl ze van de ene reorganisatie in de andere belandde ging ze zich meer bezighouden met cultuurverandering. ‘Hoe krijg je mensen in een andere werkhouding? En hoe ga je anders met dingen om?’

Titia is op dit moment onder meer voorzitter van de Nederlandse Vereniging Toeleverende Bouwmaterialenindustrie en zit in de raad van commissarissen van woningbouwcorporatie Haag Wonen in Den Haag. Naarmate ze meer betrokken raakte bij de bouwwereld, groeide haar interesse. Haar rol in de raad van toezicht bij GRAS is in dat opzicht een logisch vervolg.

Wat symboliseert Groningen voor jullie?

Peter: ‘Groningen is een historische stad met veel beschermde gebouwen en stadsgezichten, maar durft tegelijkertijd de ruimte te claimen. Neem bijvoorbeeld de gele steentjes in de binnenstad. Ze doen af en toe pijn aan je ogen, maar laten wel zien dat Groningen een stad is die leeft en die ook het nu een plek durft te geven. Het Forum en het Groninger Museum maken meteen duidelijk dat je niet in Zutphen of Deventer bent. Er is ruimte voor goede ideeën, die vervolgens ook tot een succesvol einde worden gebracht. Aan de andere kant heb je de ongelooflijke schoonheid van het landschap eromheen, met plekken als de Onlanden. De frisse lucht en de donkere nachten die je hier hebt, heb je in de Randstad niet. Dat is een aantrekkelijke combinatie: een bruisende stad én de mogelijkheid om die te ontvluchten.’ 

‘DE GELE STEENTJES IN DE BINNENSTAD DOEN AF EN TOE PIJN AAN JE OGEN, MAAR LATEN WEL ZIEN DAT GRONINGEN EEN STAD IS DIE LEEFT EN DIE OOK HET NU EEN PLEK DURFT TE GEVEN’

Voor Titia staat de combinatie van monumenten en spannende nieuwe gebouwen symbool voor Groningen. Het Forum direct naast de Martinitoren of het Groninger Museum tussen het historische Hoofdstation en de statige singels. ‘Dat moet je durven. Ja, dat is voor mij ook wel Groningen.’

Frank vraagt zicht hardop af wat voor hem Groningen representeert. Hij vindt het lastig om er een eenduidig antwoord op te geven, los van het al genoemde Forum. ‘Toen de coronapandemie losbarstte, in maart, heb ik zes weken lang elke dag een wandeling gemaakt. Ik liep door de Oosterparkwijk en zag een heel mooi recent nieuwbouwproject, geïnspireerd op de Amsterdamse School-stijl. Dat vind ik dus ook echt Groningen. De manier waarop de woningbouwopgave opgepakt wordt, wijkvernieuwing met goede architectuur, ook buiten het centrum.’

Wat gaat er volgens jullie goed in Groningen?

Frank: ‘Groningen heeft altijd geprobeerd om er wat betreft stedenbouw, architectuur en woningbouw – ook met schaarse middelen – het beste van te maken. Sterker nog, om ervoor te zorgen dat ze zich verder ontwikkelt. Dat heeft geleid tot inventieve projecten, met als meest recente voorbeeld het Forum. Zelfs op Europese schaal is het heel bijzonder dat dat is gelukt.’
Titia: ‘Ik denk dat Groningen op dat vlak altijd goed bezig is geweest. De ontwikkeling van de stad wordt serieus genomen – de ene keer pakt dat goed uit, de andere keer minder.’
Frank: ‘Wijkvernieuwing gaat hier ook goed, op een verantwoorde manier. Niet alleen woningen bouwen, maar het samen laten gaan met sociale interventies. Daarin is Groningen, soms ook tegen de stroom in, altijd voorop gegaan. Dankzij de geestelijke, intellectuele veerkracht en de durf van iedereen komen we verder.’

Welke ruimtelijke vraagstukken mogen van jullie extra aandacht krijgen?

Peter zou graag blijvende aandacht voor architectonische kwaliteit op het allerlaagste schaalniveau zien. De culturele kant van architectuur. ‘Voor een deel ben je programma’s aan het produceren. Maar de uitdrukkingsvorm, de esthetiek en de vorm van architectuur is heel belangrijk. Groningen is een ontzettend mooie stad en heeft een lange traditie van bijzondere architectonische projecten. Daar moet aandacht voor blijven. Daarnaast is de klimaattransitie een belangrijke opgave die steeds meer de toekomstige ruimte gaat bepalen. Het is belangrijk om daar grip op te krijgen en om dat op een zo goed mogelijk manier te gebruiken om Groningen beter te maken. We staan nog aan de vooravond van die verandering.’
Frank is het daarmee eens: ‘Je zou willen dat de intensivering van de ruimte in de stad samengaat met intensivering op het terrein van groen en klimaatadaptie. Hoe je dat allemaal doet en ontwerpt, wordt een steeds grotere opgave.’

Hoe zien jullie de rol van GRAS? Wat is de betekenis van GRAS voor Groningen?

Peter: ‘Architectuurcentra of -platforms vervullen een belangrijke rol in steden. Groningen is een vooruitstrevende en tegelijkertijd ook een hele overzichtelijke stad. Politiek, ontwikkelaars en architecten staan dicht bij elkaar en maken samen de stad. Het is als architectuurcentrum heel interessant om daar onderdeel van te zijn, omdat je echt invloed kunt hebben en kunt bijdragen aan de ruimtelijke ontwikkeling.’

‘BESTUURDERS EN AMBTENAREN VINDEN HET NIET ALTIJD LEUK DAT ER EEN LUIS IN DE PELS IS, MAAR DAT IS HELEMAAL NIET ERG’

Een kritische blik of het aanzwengelen van een discussie hoort bij de rol van GRAS, denkt onze RvT. Volgens Frank past de aanwezigheid van een groep mensen die dat doet bij een volwassen stad. ‘De omgeving wordt er beter van als er vanuit een professionele invalshoek een club is die haar aanscherpt. Bestuurders en ambtenaren vinden het niet altijd leuk dat er een luis in de pels is, maar dat is helemaal niet erg.’

Titia: ‘De leefbaarheid van Groningen is belangrijk. Dat hangt voor een deel af van hoe gebouwen eruitzien en hoe de omgeving is ingericht. Daaraan kan GRAS bijdragen.’
Frank: ‘Het loont de moeite om met elkaar na te denken over hoe je de samenleving in ruimtelijke zin maakt en ontwerpt. Dat is echt een vak. En als je dat goed doet, kritisch doet – of het nu gaat om stedenbouw, architectuur of om het beheer van de openbare ruimte – dan word je daar met z’n allen gelukkiger van.’

Hoe kijken jullie naar je persoonlijke rol binnen de raad van toezicht?

Frank: ‘We adviseren en denken mee met Peter Michiel, die nu directeur-bestuurder is, en met de rest van de organisatie. Daarnaast kijken we hoe het financieel met GRAS gaat. We inspireren, adviseren en af en toe controleren we.’

Titia tilt graag mensen uit hun professionele omgeving, om ze anders naar zaken te laten kijken en een discussie op gang te brengen. Ze ziet voor zichzelf een rol weggelegd als vragensteller. ‘Waarom doen jullie dit? En wat is belangrijk voor Groningen?’

Peter is van plan te gaan onderzoeken en ontdekken op welke vlakken hij kan gaan bijdragen aan GRAS. ‘Bij toezicht houden denk ik al snel aan strenge, oude mensen. Ik wil vooral doen.’

***