Niemand ligt voor zijn plezier op de operatiekamer. Toch is het OK-complex een fascinerende plek: daar gebeurt het. Er wordt gesneden en geopereerd. De komende jaren zullen operatiekamers aan heel andere eisen moeten gaan voldoen. Robotica, geavanceerde chirurgie en een andere kijk op de zorg hebben groot effect.
Veel ziekenhuizen staan aan de vooravond van een grondige vernieuwing van hun OK-complex. De workshop OK van de Toekomst greep dit moment aan om met een frisse blik na te denken over de ontwikkeling, de potentie en de vormgeving van de OK.
Hoe kan het anders, hoe kan het beter, hoe kan het schoner, mooier en prettiger? Kortom, hoe ziet de operatiekamer van de toekomst eruit?
De workshop (een initiatief van het UMCG en georganiseerd door GRAS samen met Complod en het TNO Centrum Zorg en Bouw) besloeg twee weken. De eerste week was de ‘onderzoeksweek’: de ontwerpopgaven werden uitgereikt en men leerde de operatiekamer van binnen en van buiten kennen.
Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen, kregen de deelnemers rondleidingen en legden ze werkbezoeken af. Ook voerden ze talloze gesprekken met deskundigen en bezochten ze diverse lezingen.
Zes opgaven
In de tweede week werkten teams aan verschillende opgaven. Die teams waren divers van samenstelling: naast ontwerpers zaten er ook chirurgen, anesthesisten en andere OK-professionals in.
Voor de workshop formuleerden we zes verschillende opgaven:
De decentrale OK: teams ontwierpen een operatiekamer in het veld
De OK als het hart van het ziekenhuis
Een optimaal flexibele OK
Een patiëntvriendelijke en schone OK
De gang naar de OK
De update en renovatie van een OK-complex
Het doel van de workshop? Komen tot innovatieve en uitdagende plannen die het OK-complex een stap verder kunnen brengen. Bovendien werd ingezet op een goede, stimulerende samenwerking tussen ontwerpers en zorgprofessionals, zodat nu en in de toekomst betere ontwerpen en dus ook betere OK’s kunnen ontstaan.
De workshop vond plaats in Groningen, in het Universitair Medisch Centrum (UMCG). Daarnaast werden er werkbezoeken gebracht aan ziekenhuizen in de regio en in Amsterdam en Utrecht. Tijdens de ontwerpweek werkten de teams bij een van de architectenbureaus in de stad Groningen. Deze bureaus leverden ook een mentor.
Speciaal voor de gelegenheid organiseerden we een Pecha Kucha Special Edition: Pecha Kucha Care. Tijdens deze thema-editie deelden professionals uit de operatiekamer, uit het ziekenhuis en van ver daarbuiten (en daarboven) hun verhalen.
De resultaten
In juni 2011 presenteerden we de resultaten van de workshop. Met korte pitches, de presentatie van het manifest OK van de Toekomst en een forumgesprek diepten we de thematiek verder uit. Daarnaast presenteerden we de door GRAS uitgegeven publicatie Vensters open. Heden, verleden en toekomst van de operatiekamer.
In het boek vind je de resultaten van de workshop terug: nieuwe gedachten en ontwerpfilosofieën, vervat in zeven ontwerpen en een serie essays die de opgave in de context plaatsen.
